NSZZ "Solidarność"-80 w WORD » Egzaminatorzy nadzorujący WORD Katowice - kontrole przebiegu egzaminów bez podstawy prawnej oraz naruszenia w zakresie ochrony danych osobowych

Szanowne Koleżanki i Koledzy

W imieniu Międzyzakładowej Organizacji Związkowej nr 60 NSZZ „Solidarność 80”, działającej w Wojewódzkich Ośrodkach Ruchu Drogowego, pragnę poinformować wszystkich naszych członków, że zgodnie z jednym naszych celów, czyli obroną niezależności egzaminatorów (gwarantowanej art. 63 ust. 1 pkt 4 ustawy o kierujących pojazdami), podjęliśmy decyzję o kolejnych krokach prawnych w celu wyegzekwowania naszych praw.

Zmuszeni jesteśmy do tego, ponieważ dotychczasowe nasze działania tj. informowanie opinii publicznej o patologiach w WORD-ach, zgłaszanie nieprawidłowości do odpowiednich organów państwa, zgłaszanie postulatów o zmianę regulacji prawnych, opiniowanie projektów aktów prawnych nie doprowadziły do wprowadzenia zmian prawnych, które eliminowałyby obecne problemy egzaminatorów i osób przystępujących do egzaminów.

W związku z powyższym, następne działania które podejmiemy to wykorzystanie instytucji Unii Europejskiej. Pierwszym krokiem jest skierowanie skargi do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych w sprawie nielegalnie przetwarzanych danych osobowych z zapisów obrazu i dźwięku z przeprowadzonych egzaminów (załącznik nr 1). Po wykorzystaniu wszystkich środków prawnych w kraju, będziemy bronić naszych praw w Unii Europejskiej.

Z poważaniem,

Sebastian Białkowski

V-ce Przewodniczący

Komisji Międzyzakładowej Organizacji Związkowej nr 60 NSZZ Solidarność 80

w WORD-ach

Załączniki:

Skarga do PUODO

Częstochowa, 19 kwietnia 2021 r.

Sebastian Białkowski

XXXXXXXXXXXXX

Prezes Urzędu Ochrony

Danych Osobowych

Skarga na nielegalne przetwarzanie danych osobowych przez Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego w Katowicach

Działając w imieniu własnym, składam skargę na nielegalne przetwarzanie moich danych osobowych przez pracodawcę - Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego w Katowicach ul. Francuska 78 Katowice – który:

bez podstawy prawnej dopuścił się od dnia 18.12.2013 r. do dnia 26.01.2018 r. zbierania przez pracowników WORD Katowice (egzaminatorów nadzorujących) moich danych osobowych, tj. informacji dotyczących mojego zachowania podczas przeprowadzanych przeze mnie egzaminów państwowych na prawo jazdy, które zostały zarejestrowane na podstawie art. 54 ust. 1 ustawy o kierujących pojazdami. Zbieranie tych danych było naruszeniem art. 23 ustawy o ochronie danych osobowych z dnia 29 sierpnia 1997 r. Dowód na zbieranie danych w protokołach przeprowadzonych kontroli z nagrań z egzaminu praktycznego (załącznik nr 1 oraz strony 2 – 27 załącznika nr 2).
nie przekazywał prawnie wymaganych informacji, do których był zobowiązany przepisem art. 25 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych z dnia 29 sierpnia 1997 r., Informacje nie były przekazywane w związku ze zebranymi danymi o których mowa w pkt 1. Informację które nie zostały przekazane, a są szczególnie istotne, ze względu na rzetelności przetwarzania danych, to: cel i zakresie zebranych danych. Informacja o prawie dostępu do treści swoich danych oraz ich poprawiania, wniesienia pisemnego, umotywowanego żądania zaprzestania przetwarzania tych danych
bez podstawy prawnej dopuścił się od dnia 18.12.2013 r. do co najmniej 20 listopada 2018 r. (dnia wydania protokołów z kontroli. Dowód str. 1 załącznika nr 2) przechowywania moich danych osobowych w protokołach egzaminacyjnych, które zawierały ocenę mojego zachowania podczas przeprowadzanych przeze mnie egzaminów państwowych. Oceny (również negatywne) wykonywanych przeze mnie zadań z zakresu administracji publicznej, przechowywane były pomimo braku uprawnień do kontroli nad przeprowadzaniem egzaminów państwowych.
wbrew zakazowi przechowywania zapisów z praktycznej części egzaminu ponad 21 dni, przechowywał i przetwarzał moje dane osobowe z przeprowadzonych przeze mnie dwóch egzaminów z dnia 6.09.2016 r. od godz. 8.37 oraz od godziny 10.52 (strony 18 i 19 załącznika nr 2)
bez podstawy prawnej dopuścił się od dnia 4.07.2018 r. do dnia 23.10.2018 r. zbierania przez pracowników WORD Katowice (egzaminatorów nadzorujących) moich danych osobowych, tj. informacji dotyczących mojego zachowania podczas przeprowadzanych przeze mnie egzaminów państwowych na prawo jazdy, które zostały zarejestrowane na podstawie art. 54 ust. 1 ustawy o kierujących pojazdami. Zbieranie tych danych było naruszeniem art. 6 rozporządzenia parlamentu europejskiego i rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. (dalej RODO). Dowód na zbieranie danych w protokołach przeprowadzonych kontroli z nagrań z egzaminu praktycznego (strony 28-32 załącznika nr 2).
nie przekazywał prawnie wymaganych informacji, do których był zobowiązany przepisem art. 14 RODO. Informacje nie były przekazywane w związku ze zebranymi danymi o których mowa w pkt 4. Informację które nie zostały przekazane, a są szczególnie istotne, ze względu na rzetelności przetwarzania danych, to: cele przetwarzania danych, okres jaki będą przechowywane oceny mojej pracy, informacja o prawie dostępu do treści swoich danych, ich sprostowania, usunięcia, ograniczenia przetwarzania, informacja o prawie wniesienia skargi do organu nadzorczego.
bez podstawy prawnej dopuścił się od dnia 4.07.2018 r. do co najmniej 20 listopada 2018 r. (dnia wydania protokołów z kontroli. Dowód str. 1 załącznika nr 1) przechowywania moich danych osobowych w protokołach egzaminacyjnych, które zawierały ocenę mojego zachowania podczas przeprowadzanych przeze mnie egzaminów państwowych. Oceny (również negatywne) wykonywanych przeze mnie zadań z zakresu administracji publicznej. Dane osobowe przechowywane były pomimo braku uprawnień do kontroli nad przeprowadzaniem egzaminów państwowych.

Żądam nakazania zaprzestania nielegalnie przetwarzania moich danych osobowych, nałożenia kar administracyjnych i dokonanie stwierdzenia naruszenia prawa.

Uzasadnienie

Jedyną podstawą prawną do przetwarzania przez WORD Katowice danych osobowych egzaminatorów, zawierających informację z przeprowadzonych przez nich egzaminów, jest wypełnienie obowiązku prawnego w związku z art. 54 ustawy o kierujących pojazdami. Przepis ten upoważnia jedynie do zapisu obrazu i dźwięku, przechowywania danych przed okres 21 dni, a w przypadku złożenia skargi na przebieg lub warunki egzaminu, przechowywania zapisu do zakończenia postępowania wyjaśniającego.

WORD Katowice przeprowadza kontrole, o których egzaminator nie ma wiedzy. Przetwarzane są dane osobowe pomimo obowiązku ustawowego do ich usunięcia. W protokołach zamieszczane są negatywne opinie o pracy egzaminatora, a egzaminator nie może się na ten temat wypowiedzieć. Nie przekazywanie informacji o przeprowadzonych kontrolach utrudnia wykrycie długotrwałego przechowywania nagrań i przechowywania ocen o wykonywanych obowiązkach egzaminatora bez podstawy prawnej.

Informacje o przebiegu egzaminu, w momencie przeglądania nagrania z tego egzaminu, są danymi nowymi w stosunku do stanu, kiedy dane zostały zarejestrowane i zabezpieczone przed utratą i dostępem do nich osób nieuprawnionych na podstawie art. 54 ustawy o kierujących pojazdami. Obowiązek informacyjny wynikający z art. 14 RODO dotyczy wszelkich sytuacji, w których administrator pozyskuje nowe, ze swojej perspektywy, dane (por. Paweł Litwiński, Paweł Barta, Maciej Kawecki, Rozporządzenie UE w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i swobodnym przepływem takich danych. Komentarz, 2017, str. 384).

W obowiązującym stanie prawnym na podstawie art. 68 ustawy o kierujących pojazdami, skargę dotyczącą egzaminu składa się do marszałka województwa za pośrednictwem dyrektora WORD. Dyrektor WORD przesyła skargę wraz z wyjaśnieniami i niezbędna dokumentacją, w tym z zapisem z przebiegu egzaminu praktycznego, w terminie 14 dni od jej złożenia. Na podstawie art. 67 ust. 1 pkt 1 marszałek województwa sprawuje nadzór nad przeprowadzeniem egzaminów, w ramach którego rozpatruje skargi dotyczące egzaminu. Na podstawie art. 67 ust. 2 przy sprawowaniu nadzoru nad przeprowadzeniem egzaminów z marszałkiem województwa współpracują policja oraz administrator danych i informacji zgromadzonych w ewidencji. Żaden przepis ustawowy nie upoważnia WORD i zatrudnionych tam egzaminatorów nadzorujących do sprawowania kontroli nad przeprowadzaniem egzaminów państwowych, a co za tym idzie WORD nie ma upoważnienia do wykorzystywania danych osobowych z zapisów przebiegu egzaminu.

Moje dane osobowe dotyczące zachowania podczas egzaminów państwowych były przetwarzane przez egzaminatorów nadzorujących zatrudnionych w WORD Katowice. Od dnia 19 stycznia 2013 r., czyli od dnia wejścia w życie ustawy o kierujących pojazdami, do dnia 25 lutego 2016 r, w systemie prawa nie była uregulowana funkcja egzaminatora nadzorującego, dlatego nie mógł on mieć uprawnień do przetwarzania danych. Funkcja egzaminatora nadzorującego została uregulowana w ROZPORZĄDZENIU MINISTRA INFRASTRUKTURY I BUDOWNICTWA z dnia 24 lutego 2016 r. w sprawie egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, szkolenia, egzaminowania i uzyskiwania uprawnień przez egzaminatorów oraz wzorów dokumentów stosowanych w tych sprawach. Rozporządzenie zostało wydane na podstawie art. 66 ust. 1 pkt 1-5, 7 i 8 ustawy o kierujących pojazdami. W § 7 ust. 3 pkt 1 i 2 tego rozporządzenia wprowadzono upoważnienie do przeglądania zarejestrowanego przebiegu egzaminu dla dyrektora WORD lub osoby upoważnionej i egzaminatora nadzorującego. W § 7 ust. 3 pkt 3-5 rozporządzenia zostały jedynie potwierdzone uprawnienia w dostępie do danych osobowych z ustawy o kierujących pojazdami oraz ustawy o ochronie danych osobowych w zakresie dostępu do własnych danych osobowych. Brak delegacji ustawowej do wydania tych przepisów rozporządzenia wynika z faktu, że WORD nie posiada uprawnień do kontroli przebiegu przeprowadzanych egzaminów, a jest jedynie organizatorem tych egzaminów. Stanowisko to zostało potwierdzone przez Rządowe Centrum Legislacji we wniesionych uwagach do powyższego projektu rozporządzenia (załącznik nr 1). Zadania WORD uregulowane są w art. 117 ustawy prawo o ruchu drogowym. Natomiast w § 2 pkt 13 rozporządzenia umieszczona została definicja egzaminatora nadzorującego. Zgodnie z tą definicją, egzaminator nadzorujący nadzoruję prace egzaminatorów i udziela wyjaśnień na uwagi zgłoszone przez osoby egzaminowane. To, że w wydanym rozporządzeniu zapisano, że egzaminator nadzorujący nadzoruję pracę egzaminatorów i ma uprawnienia do przeglądania zapisów z nagrań egzaminów, nie jest jednoznaczne z tym, że ma uprawnienia kontrolne nad przeprowadzaniem egzaminów państwowych. W związku z brakiem delegacji ustawowej do wydania w rozporządzeniu przepisów nadających uprawnienia do kontroli przeprowadzanych egzaminów i oceny o prawidłowości ich przeprowadzenia, rozumienie przepisów rozporządzenia w zakresie przeglądania egzaminów i nadzorowania pracy egzaminatorów, nie może być tożsame z nadzorem nad przeprowadzaniem egzaminów. Do oceny prawidłowości przeprowadzenia egzaminu wyłączne kompetencje posiada marszałek województwa. Za takim rozumieniem przepisów rozporządzenia przemawia również przepis art. 63 ust. 1 pkt 4 ustawy o kierujących pojazdami, który zobowiązuje egzaminatora do wykonywania swoich obowiązków bezstronnie. Jeżeli egzaminator nadzorujący mógłby wydawać polecenia służbowe dotyczące przebiegu egzaminu, nie można by mówić o bezstronnym wykonywaniu obowiązków przez egzaminatora. Egzaminatora nadzorującego zatrudnia dyrektor WORD, jak każdego innego pracownika, i nie ma żadnych przepisów gwarantujących jego niezależność od pracodawcy. WORD jest jednostką samofinansującą się i zgodnie z art. 119 ustawy prawo o ruchu drogowym opłaty za egzaminy są przychodami WORD-ów. Przepisy te powodują, że w interesie WORD-ów jest przeprowadzenie jak największej ilości egzaminów, co może negatywnie wpływać na wyniki tych egzaminów. O negatywnych skutkach dla społeczeństwa, które występują ze względu na zależność finansów WORD od ilości pobranych opłat za egzaminy, informowała Najwyższa Izba Kontroli. „Rygoryzm egzaminów nie przekłada się na poprawę umiejętności kierowców, ale korzystnie wpływa na sytuację finansową WORD-ów, które utrzymują się głównie z opłat egzaminacyjnych - wynika z najnowszej kontroli NIK” (źródło: https://www.rp.pl/Prawo-drogowe/311199960-NIK-o-egzaminach-na-kierowcow.html). Dowodem na próby wpływania na sposób wykonywanie ustawowych obowiązków egzaminatora jest przekazywanie interpretacji przepisów podczas szkoleń dla egzaminatorów oraz do prasy przez byłego zastępcę dyrektora WORD Katowice Janusza Kuwaka (źródło: https://dziennikzachodni.pl/jak-zdac-prawo-jazdy-paragraf-16-daje-mozliwosc-interpretacji-mowi-dyr-janusz-kuwak-z-word/ar/11463088 ). Interpretacja była przekazywana egzaminatorom, pomimo braku podstawy prawnej do jej wydawania. WORD-om ustawodawca przekazał kompetencję do organizowania egzaminów, ale nie przekazał kompetencji do wpływania na przepisy prawa obowiązujące na egzaminie. Dodatkowo informuję, że interpretacja zawierała skrajne przykłady sytuacji egzaminacyjnych, które zostały przedstawione w celu uzasadnienia zasadności przerywania egzaminów (skracania ich), bez uwzględnienia faktu, że egzaminator posiadał możliwości dokonywania oceny spowodowanego zagrożenia przez osobę przystępującą do egzaminu. Zastępca dyrektora wypowiadał się w imieniu WORD Katowice („Naszym zdaniem, ostatnie zmiany nie spowodują rewolucji w egzaminowaniu. Mówimy to jako podmiot, który musi trzymać się literalnego stosowania prawa"), czym przekazał nieprawdziwe informację, że WORD jest uprawniony do stosowania przepisów dotyczących oceny umiejętności kandydata na kierowcę. Do tego jedyne uprawnienie posiada egzaminator, który ma obowiązek wykonywać swoje obowiązki bezstronnie. Zastępca dyrektora również przekazał nieprawdziwą informację: „Jeżeli dojdzie jednak do jakiegoś nieszczęścia, to pamiętajmy, że policja i prokuratura nie będą kierowały się interpretacjami urzędników, tylko obowiązującym, literalnym prawem". Po pierwsze, policjanci i prokuratura nie stosują tylko jednej wykładni, wykładni jezykowej. Po drugie, każdy stosujący prawo, czy to jest urzędnik, policjant, czy prokurator, ma obowiązek podczas stosowania prawa używać poza wykładnia językową, również wykładnie systemową i funkcjonalną. Po trzecie, już z wykładni językowej wynikało, że egzaminator „może przerwać", a nie „przerywa" egzamin. Potwierdziło to Ministerstwo Infrastruktury w interpretacji z dnia 9 listopada 2016 r.:

„Od dnia 10 listopada 2016 r. egzaminator może przerwać egzamin (zlikwidowano bezwzględny obowiązek), ale nie musi tego zrobić. Ocena konieczności przerwania egzaminu należy do egzaminatora i jest zależna od sytuacji drogowej i ogólnej oceny kandydata na kierowcę.” (Źródło: https://www.gov.pl/static/mi_arch/2-514324a4ec938-1797413-p_90.html w załączniku nr 2).

W związku z powyższym, wnoszę jak we wstępie.

Sebastian Białkowski

Załączniki:

Wniosek o uzyskanie dostępu do danych osobowych z dnia 7 listopada 2018 r.
Pismo z dnia 20 listopada 2018 r. i trzydzieści jeden protokołów kontroli
Pismo z dnia 16 lutego 2016 r.
Interpretacja Ministerstwa Infrastruktury